Oyun ve çocuk o kadar birbirinin parçasıdır ki, oyunun çocuğun ilk yıllarındaki rolünü anlamak için belki biraz daha dikkatli bakmak lazım …
Oyun ve çocuk o kadar birbirinin parçasıdır ki, oyunun çocuğun ilk yıllarındaki rolünü anlamak için belki biraz daha dikkatli bakmak lazım …
Herkes; okuma, anlama, yazma; matematik becerilerinin yüksek olması; iyi düzeyde sosyalleşebilen kendine güvenen, çözüm üretici, bağımsız, sanatsal yönleri yüksek, bir spor branşını çok iyi yapabilen ,… daha birçok şeyi yapabilen çocuklara sahip olmak isteriz. Mükemmel insan imkansız olsa da zihinsel, ruhsal, bedensel olarak iyi bir çocuk yetişmesinin en temel , masrafsız , açık bir etkiye sahip olan oyundan geçer yolumuz. Yani, Oyun aslında çocuğun anda ve gelecekte gelişimini etkileyen en önemli unsurlardan biridir.
Oyun, fiziksel gelişimi destekler. Kaba motor becerilerin (oturma, emekleme, yürüme,…) zamanında ve yeterince iyi gelişmesini sağlayacağı gibi kaba motor becerilerde ince motor becerilerinin (kavrama, kalem tutma,…)gelişimini destekleyecektir. Zamanında kaba ve ince motor gelişim, akademik ve sosyal alanlarda yaşının ihtiyaçlarını yakalayarak yaşantısının ana hatlarını oluşturur.
Zihinsel gelişimi ni destekler. Keşfetme, deneyimlemedir oyun. Dolayısı ile hafıza, beyindeki sinirsel bağlantıların gelişimini arttırır. Dikkat-koordinasyonda yardımcıdır. Dil gelişiminde önemlidir. farklı yönlerden bakabilme, aynı durum için birkaç farklı çözüm bulabilme, yaratıcı olabilme, duygularla baş edebilme, kurallara uyabilme ,… gibi birçok kazanım sağlar.
Sosyal gelişimdeki etkisi olaylar içinde uygun şekilde reaksiyon oluşturabilmesi, beden dilini okuyabilme, kuralları izleyebilme, paylaşmayı öğrenme, bekleme, adil olma, pes etmeme,…
İç motivasyon ile başlayan kendini besleyen ve bu şekilde sürdürülebilirliği çok uzun olduğundan çocuğun iskelet sistemi, duyuları, zekası, sinir sistemi üzerine etkisi muazzamdır. Bu yüzden kendi başına bir tahta parçasıyla bile dakikalarca oynayabilen çocuğun kendi kendine her an gelişimini destekler çocuk.
Çevresel koşullar , kültürel alışkanlıklar, çocuğun kendi gelişimsel durum, modern yaşantı gibi etkenler; oyuncak seçimini , oyun kurma şeklini, oyun süresini,… gibi değişkenleri etkileyerek kazanımları etkiler.
Doğru oyun, doğru gelişimi her zaman destekler!
Her bir parça birbirinin gelişimini desteklediği gibi çocuğun daha ileri ki zamanlarda kazanması gerekenlerinde alt yapısını oluşturur.
BEBEKLERİN GELİŞİMİ İÇİN İPUÇLARI
0-3 AY
Hergün karın üzerinde yani yüzüstü pozisyonda bebeğinizin vakit geçirmesi ve bu süreyi olabildiği kadar uzatmak bebeğinizin motor (hareket) , bilişsel (zihinsel), algısal becerilerinin gelişimine çok büyük katkıda bulunur.( Bazı bebeklerde ve kronik sağlık problemi olanlarda pozisyonları doğru desteklerle düzenlemek gerekebilir.)
Bebeğinize olabildiği kadar uzun ve sık sık sarılma vakitleri ve tüm vücud masaj vakitleri oluşturun. Her bebeğin temasa reaksiyonu aynı değildir. Onun reaksiyonlarına uygun şekilde dokunuşlar önemlidir.
Renkli yüzeyli objeler seçerek bebeğinizin yanıtlarını cesaretlendirmek desteklemek bu vakitler onun dünyayla bağlantısını kuvvetlendirir.
4-6 AY
Gelişmiş baş kontrolüyle birlikte bu aylarda yüzüstü vakit geçirmeye devam ederken, yanlara ve ardışık dönmeye teşvik, nesnelere uzanmayı destekleyin oynarken
Farklı materyal ya da oyuncakları iki elle tutması, keşfetmesi ve oynaması için sunun
Bubıldaması için yani konuşma gelişimi için bol bol göz göze gelip onunla konuşun
Bebeğinizin çıkardığı sesleri sizde tekrarlayarak onu anladığınızı ona gösterin ve onunla iletişiminizi geliştirin
7-9 AY
Bebeğinizin destekli-desteksiz oturmada önüne hareket etmesini cesaretlendirmek için oyuncaklar yerleştirin.
Etki –tepki (sebep-sonuç) oyunları oynayın mesela ‘CE-eee’ gibi.
Günlük aktiviteler sırasında objeleri, eşyları isimlerini kullanın ve ayrıntıları ile tanımlayın konuşarak
8 aylık kadarken yümuşak yiyeceklerle onu tanıştırın .
- ayla birlikta desteksiz oturmayı öğrenen bebeğiniz destekli ayakta durmayı rahatlıkla deneyimleyebilir.
10-12AY
Emeklerken yere koyduğunuz yastıkların arasından üstünden geçmesi için onu cesaretlendirin.
Bir yere tutunarak durdurduğunda onun biraz uzağına bir şey koyarak uzanmasını sağlarken böylece destekli yürümeyi kolaylaştırmış olun.
Resimli, dokunsal kitapları kullanarak iletişiminizi geliştirmeye devam edin.
13-15AY
Örneğin boyu kadar bir sepet ile ona tutunup iterken adımlası noktasında destekleyin
Ahşap küplerden blok yapmayı ve onları devirmesini destekleyin
Yemek ve uyku vakitlerini belli saatlere sabitlemeye çalışın .
Şarkı söylemek, müzik çalmak ve birlikte oynamak
Ona karar vermesi için sorular sormak seçenek sunmak yardımcı olacaktır
Gelişimde bireysel farklılıklar normal olmakla birlikte gelişimin geride kaldığı noktalar( desteksiz oturma, iki eli bir araya getirme, ses çıkarma becerisi, besinleri çiğnemesi gibi parçalarda gecikmeler), bebeğin bir sonraki adımı geliştirmesini öteler, engeller. Gelişimsel olarak farklı alanlar birbirinin ilerlemesini destekler. Örneğin bebek gözüyle gördüğünü takip ettiğinde nesneyi görmeye devam etmek adına başını çevirir ya da gördüğüne uzanmaya çalışırken yattığı yerde dönmeye geçiş yapar. Bu yüzden farklılıkları bir sorun olarak algılamadan bebeği yaptıklarımızla desteklemenin daha iyi gelişim için yüz güldürücü etkileri olduğunu anlamalıyız. Sağlık sorunları olan çocuklarda ise doğru noktalarda, doğru yaklaşımlar zaruridir. Bu noktada küçük tavsiyelerden daha önemlisi uygun eğitim ve deneyime sahip uzmanlardan destek almak ve aldığı desteği ebeveynlerin birebir anlayıp uygulamaları günlük hayata taşımaları çocuklarının iyileşme süreçlerinin bir parçasıdır.
